Mevzuat
BDDK Yönetmeliği
BANKALARIN DEĞERLEME
HİZMETİ ALMALARI VE BANKALARA
DEĞERLEME HİZMETİ
VERECEK KURULUŞLARIN YETKİLENDİRİLMESİ
VE FAALİYETLERİ
HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç ve Kapsam,
Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin
amacı, 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ve bu Kanuna
istinaden çıkarılan düzenlemelerde öngörülen değerlemeler kapsamında bankaların
değerleme hizmeti almalarına, bankalara değerleme hizmeti verecek kuruluşların
yetkilendirilmesine, faaliyetlerine ve yetkilerinin kaldırılmasına ilişkin usul
ve esasları düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik 5411
sayılı Bankacılık Kanununun 15 inci, 34 üncü, 36 ncı ve 93 üncü maddelerine
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 3 – (1) Bu
Yönetmelikte yer alan;
a) Banka: Kanunun 3 üncü maddesinde
tanımlanan bankaları,
b) Birlik: 6/12/2012 tarihli ve 6362
sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 76 ncı maddesinde belirtilen Türkiye
Değerleme Uzmanları Birliğini,
c) Değerleme kuruluşu: Bu Yönetmeliğin 4
üncü maddesi uyarınca bankalara değerleme hizmeti veren kuruluşları,
ç) (Değişik:RG-9/1/2020-31003) Değerleme
Tebliği: 31/8/2019 tarihli ve 30874 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sermaye
Piyasasında Faaliyette Bulunacak Gayrimenkul Değerleme Kuruluşları Hakkında
Tebliğ (III-62.3)’i,
d) Değerleme uzmanı: Değerleme
Tebliğinde tanımlanan değerleme uzmanlarını,
e) Değerleme uzman yardımcısı: Değerleme
Tebliğinde tanımlanan değerleme uzman yardımcılarını,
f) Finansal kuruluş: Kanunun 3 üncü
maddesinde tanımlanan kuruluşları,
g) Gayrimenkul: Değerleme Tebliğinde
tanımlanan gayrimenkulleri,
ğ) Gerçeğe uygun değer: Karşılıklı
pazarlık ortamında bilgili ve istekli gruplar arasında bir varlığın el
değiştirmesi ya da bir borcun ödenmesi durumunda ortaya çıkması gereken doğru
ve güvenilir bir biçimde belirlenen değeri,
h) Hesap dönemi: Bir takvim yılını,
ı) Kanun: 5411 sayılı Bankacılık
Kanununu,
i) Kurul: Bankacılık Düzenleme ve
Denetleme Kurulunu,
j) Kurum: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme
Kurumunu,
k) Nitelikli pay: Kanunun 3 üncü
maddesinde tanımlanan nitelikli payı,
l) Sorumlu değerleme uzmanı: Değerleme
Tebliğinde tanımlanan sorumlu değerleme uzmanlarını,
m) Sözleşmeli değerleme uzmanı:
Değerleme kuruluşlarının istihdam ilişkisi bulunmaksızın sözleşmeli olarak
değerleme raporu hazırlattığı ve Değerleme Tebliğinde belirtilen nitelikleri
haiz değerleme uzmanını,
n) SPK: Sermaye Piyasası Kurulunu,
o) TMSF: Tasarruf Mevduatı Sigorta
Fonunu,
ö) Türkiye Muhasebe Standartları:
26/9/2011 tarihli ve 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca Kamu
Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından Türkiye Muhasebe
Standardı ve Türkiye Finansal Raporlama Standardı adıyla yayımlanan muhasebe
standartları ile bu alana ilişkin diğer düzenlemeleri,
p) Yönetici: Değerleme kuruluşunda,
yönetim kurulu üyesi, genel müdür, genel müdür yardımcısı olarak görev yapanlar
ile bu unvanları haiz olmamakla birlikte yetki ve görevleri itibariyle bu
pozisyonlara denk veya daha üst konumlarda görev yapan personeli,
r) (Ek:RG-9/1/2020-31003) Kontrol:
Kanunun 3 üncü maddesinde tanımlanan kontrolü,
ifade eder.
(2) Bu Yönetmelikte tanımına yer
verilmeyen kavramlar, Değerleme Tebliğinde belirtilen anlamlarıyla
kullanılmıştır.
İKİNCİ BÖLÜM
Bankaların Alacağı
Değerleme Hizmetlerine İlişkin İlke ve Esaslar
Değerleme hizmeti
MADDE 4 – (1) Değerleme hizmeti,
bankaların:
a) Organize piyasalarda işlem görmeyen
ya da herhangi bir nedenle gerçeğe uygun değeri belirlenemeyen ve Kanuna
istinaden çıkarılan düzenlemelerde öngörülen;
1) Bilançoda kayıtlı varlık ve
yükümlülüklerinin,
2) Kredileri ve diğer alacaklarına
ilişkin olarak aldıkları teminatlarının,
3) Taraf oldukları sözleşmelerden
kaynaklanan hak ve yükümlülüklerinin, birleşme, bölünme veya hisse değişimine
konu olan paylarının ya da varlık ve yükümlülüklerinin,
4) Kanunun 4 üncü maddesinde sayılan
faaliyetler dışındaki işlemlerden kaynaklanan gelir ya da giderlerinin,
belirli bir tarihteki gerçeğe uygun
değerinin bağımsız olarak belirlenmesidir.
(2) Birinci fıkra kapsamına giren
gayrimenkul, gayrimenkul projeleri veya bir gayrimenkule bağlı hak ve
faydaların değerlemeleri bu Yönetmelik uyarınca Kurulca yetkilendirilecek
değerleme kuruluşları tarafından bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak
yapılır.
(3) Birinci fıkra kapsamına giren diğer
değerleme hizmetleri, 21 inci maddenin birinci fıkrası hükümlerine uygun olarak
gerçekleştirilir.
(4) (Değişik:RG-9/1/2020-31003) Bu
Yönetmelik kapsamında yapılacak değerlemelerde, ilgisine göre Değerleme Tebliği
ile Türkiye Muhasebe Standartlarının değerlemeye ilişkin hükümleri esas alınır.
Bağımsızlık
MADDE 5 – (1) Bağımsızlık,
değerleme kuruluşlarının, ortaklarının, yöneticilerinin ve değerleme
uzmanlarının bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerini doğruluk ve tarafsızlık
içinde yürütmelerini sağlayacak bir davranış ve anlayışlar bütünüdür.
(2) Değerleme kuruluşunun ortakları,
yöneticileri ve değerleme uzmanları;
a) Değerleme faaliyetleri sırasında
ortaya çıkabilecek herhangi bir menfaat ilişkisinden uzak kalmak, dürüstlük ve
tarafsızlıklarını etkileyebilecek hiçbir müdahaleye imkân vermemek, değerleme
faaliyeti sonucunda ulaştıkları görüşlerini, kendilerinin ya da başkalarının
doğrudan veya dolaylı çıkarlarını düşünmeksizin açıklamak zorundadır.
b) Değerleme hizmeti verilen bankaların,
bunların doğrudan veya dolaylı olarak kontrol ettiği ortaklıklarının ve bankayı
kontrol eden ortakların yönetimi ile ilgili karar alma sürecine katılamaz ve
bunlarla doğrudan veya dolaylı ortaklık ya da piyasa koşullarına göre imtiyazlı
bir şekilde borç-alacak ve kredi ilişkisine giremez veya bunlarda yönetim
kurulu başkanı veya üyesi, genel müdür ya da genel müdür yardımcısı olarak veya
önemli karar, yetki ve sorumluluğu taşıyan başka sıfatlarla görev alamaz,
yönetim hizmeti veremez.
c) Üçüncü derece dahil kan ve ikinci
derece dahil kayın hısımları ile eşlerinin, ortağı, yönetim kurulu başkanı veya
üyesi, genel müdürü, genel müdür yardımcısı olduğu veya başka unvanlarla
istihdam edilseler dahi, yetki ve görevleri itibarıyla genel müdür yardımcısına
denk veya daha üst konumlarda icraî nitelikte yönetici olduğu bankalara ilişkin
değerleme faaliyetinde bulunamaz.
(3) Değerleme kuruluşu ile değerleme
kuruluşunun hukuki bağlantısı bulunan yurt içindeki veya yurt dışındaki
değerleme kuruluşunun, değerleme hizmeti verilen banka, bankanın ortakları ya
da bankanın doğrudan veya dolaylı olarak kontrol ettiği ortaklıklar ile
doğrudan veya dolaylı ortaklık ya da piyasa koşullarına göre imtiyazlı bir
şekilde kredi veya borç-alacak ilişkisine girilmiş olunmaması ya da değerleme
faaliyetinin tarafsız bir şekilde yapılmasını engelleyen herhangi bir menfaat
ilişkisinin bulunmaması zorunludur.
(4) Değerleme uzmanlarının;
a) Başka bir değerleme, bağımsız denetim
veya derecelendirme kuruluşunda ortaklığının bulunmaması, yönetici, değerleme
uzmanı, bağımsız denetçi ya da derecelendirme uzmanı sıfatı ile görev
yapmaması, değerleme faaliyeti dışında başka bir meslek ile iştigal etmemesi,
b) Kanunun 8 inci maddesinin birinci
fıkrasının (d) bendinde belirtilen nitelikleri haiz olması,
c) Yurt içinde veya yurt dışında
bağımsız denetim, değerleme veya derecelendirme yapma yetkisi iptal edilmiş
kuruluşlarda yetki iptaline neden olan faaliyetlerde sorumluluğunun tespit
edilmemiş olması,
şarttır.
(5) (Ek:RG-12/8/2017- 30152) Dördüncü
fıkranın (a) bendi, değerleme kuruluşlarında tam zamanlı istihdam edilmeksizin
sözleşme imzalamak suretiyle değerleme faaliyeti yürüten sözleşmeli değerleme
uzmanları hakkında uygulanmaz.
(6) (Ek:RG-9/1/2020-31003) Bu
Yönetmelik uyarınca değerleme kuruluşlarından değerleme hizmeti alan bankalar,
bir değerleme kuruluşundan hizmet alımının durdurulmasını veya önemli ölçüde
azaltılması tercihini, ticari teamüllere ve dürüstlük kuralına aykırı olarak
bağımsızlığı zedeleyici şekilde kullanamazlar.
(7) (Ek:RG-9/1/2020-31003) Bankalar,
değerleme kuruluşlarından süreli veya süresiz teminat mektubu isteyemez ve
değerleme raporlarındaki hatalar sonucu zarara uğradıklarına dair tek taraflı
beyanlarıyla bağımsızlığı zedeleyici şekilde uygulama ve yöntemler
kullanamazlar. Bankalar, her ne surette ve gerekçeyle olursa olsun, değerleme
raporuna konu varlığın değerleme kuruluşları tarafından satın veya
devralınmasını talep edemezler.
(8) (Ek:RG-9/1/2020-31003) Düzenlenen
değerleme raporunda gerçeğe aykırı bir değer takdiri yapıldığı ya da değeri
etkileyecek bir bilginin kasıtlı olarak dikkate
alınmadığı, değerleme hizmeti alan bankanın tek taraflı olarak
alacağı karar ile tespit olunamaz.
Bağımsızlığın ortadan kalkması
MADDE 6 – (1) Aşağıdaki
durumlardan birinin veya birkaçının varlığı halinde bağımsızlığın ortadan
kalktığı kabul edilir:
a) Değerleme kuruluşunun ortakları,
yöneticileri veya değerleme uzmanları ile bunların üçüncü derece dahil kan ve
ikinci derece dahil kayın hısımlarının ya da eşlerinin, bankadan veya Kanunun
49 uncu maddesinde belirtilen bankanın dahil olduğu risk grubundan, değerleme
sözleşmesinde öngörülenler dışında doğrudan veya dolaylı olarak bir menfaat
sağlaması veya bunlara menfaat sağlama teklif veya vaadinde bulunulması ve bu
durumun ilgili kişilerce ivedi olarak Kuruma bildirilmesini teminen değerleme
kuruluşunun yönetim kuruluna bildirilmemiş olması.
b) Geçmiş dönemlere ilişkin değerleme
hizmeti ücretinin geçerli bir nedene dayanmaksızın banka tarafından ödenmemiş
ve değerleme kuruluşu tarafından konu hakkında alacağın tahsiline yönelik işlem
yapılmamış olması ya da değerleme kuruluşuna sözleşmede kararlaştırılan tutarı
aşacak şekilde sonradan bir ödeme yapıldığının ortaya çıkması.
c) Değerleme hizmeti ücretinin,
değerleme sonuçları ile ilgili şartlara, değerleme faaliyetinin süresine veya
önceden kararlaştırılmış bir değerleme tahminine bağlanmış olması ya da
değerleme hizmetinin tamamlanmasından sonra belirlenmesi.
ç) 5 inci maddede yer alan hükümlere
aykırı hareket edildiğinin tespit edilmesi.
d) Değerleme hizmeti alan banka
tarafından yönlendirme, telkin ve sair şekilde değer tespitini etkileyecek bir
talepte bulunulması suretiyle işlem tesis edilmiş olması.
e) (Ek:RG-9/1/2020-31003) Değerleme
raporuna nihai hali verilmeden önce raporun hazırlık sürecinde değerleme
hizmeti alan bankanın erişimine veya müdahalesine açık olması.
Mesleki özen ve titizlik
MADDE 7 – (1) Değerleme
hizmetini gerçekleştirenler, değerleme hizmetinin planlanması, yürütülmesi,
sonuçlandırılması ve raporun hazırlanması safhalarında gerekli mesleki özen ve
titizliği göstermek zorundadır. Mesleki özen ve titizlik, değerleme kuruluşu
personelinin aynı koşullar altında ayrıntılara ve bulgulara vereceği önemi,
göstereceği dikkat, hassasiyet, gayret ve değerleme standartlarına uyum derecesini
ifade eder. Mesleki özen ve titizliğin asgari ölçütü bu Yönetmelikte ve
Değerleme Tebliğinde belirtilen usul ve esaslara eksiksiz uyulmasıdır.
(2) Bu Yönetmelik kapsamındaki
değerlemelerin yerine getirilmesi için gerekli bilgi ve uzmanlığın yeterli
olmadığı durumlarda değerleme hizmeti verilemez.
Bankanın yükümlülükleri
MADDE 8 – (1) Bankalar;
a) Değerleme kuruluşlarıyla çalışma usul
ve esaslarına ilişkin banka ölçeğine ve ihtiyaçlarına uygun yazılı iç politika
ve prosedürlerin geliştirilmesi,
b) Değerleme faaliyetlerinin kredi
pazarlama ve tahsis faaliyetlerinden bağımsız bir faaliyet olarak ele alınması,
değerleme kuruluşları üzerinde baskı oluşturabilecek, bağımsızlığı ve banka
itibarını zedeleyici faaliyet ve davranışlarda bulunulmaması,
c) (Değişik:RG-9/1/2020-31003) Değerleme
sürecinin bankaca uygulamaya konulan usul ve esaslar ile mevzuata uygunluğunun
iç kontrol ve iç denetim faaliyetleri kapsamına alınması, ortaya çıkabilecek
risklerin tanımlanması, ölçülmesi, izlenmesi ve kontrol edilmesini teminen,
sürecin iç kontrol ve risk yönetim sistemine dahil edilmesi, değerlemeyle
ilgili işlerin niteliği, yoğunluğu, sayısı ve büyüklüğünü dikkate alarak işin
gerektirdiği niteliği haiz yeterli sayıda değerleme kuruluşu ile sözleşme
yapılması ve değerleme hizmetinin kalitesinin korunmasını teminen işlerin
kuruluşlara adil bir şekilde dağıtılmasının sağlanması,
ç) (Değişik:RG-9/1/2020-31003) Her
bir değerleme raporunun hazırlanarak teslim edilmesi için değerleme kuruluşuna
verilecek sürenin işin geldiği gün hariç iki iş gününden az
olmaması, verilen bu süre dolmadan raporların değerleme kuruluşundan
istenememesi ve buna yönelik banka içi düzenlemelerin yapılması,
d) Periyodik olarak yapılması gereken
değerlemeler ile aynı konuya ilişkin yeni değerleme hizmeti alınması dahil
olmak üzere, değerleme hizmeti alınması ve hizmetin yerine getirilmesi
sürecinde bankanın ve yetkili değerleme kuruluşunun SPK tarafından belirlenen
tarife ve uygulama esaslarına uygun hareket ettiğinin gözetilmesi,
e) (Ek:RG-9/1/2020-31003) Değerleme
hizmeti alırken kontrol ve koordinasyonu sağlayan değerleme birimleri
kurulması, bu birimlerde değerleme raporlarının son kontrolünden sorumlu
kişilerin gayrimenkul değerlemesi alanında, bankaların değerleme birimlerinde
geçen çalışma süresi de dahil olmak üzere, en az 5 yıllık mesleki tecrübeye ve
SPK tarafından verilen Gayrimenkul Değerleme Lisansına sahip olmasının
sağlanması,
ile yükümlüdür.
(2) Birinci fıkrada belirtilen
yükümlülüklerin yerine getirilmesi banka yönetim kurulunun sorumluluğundadır.
(3) (Ek:RG-9/1/2020-31003)(1) Kurul,
gerek görülmesi halinde 4 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen işlerin
kuruluşlara adil bir şekilde dağıtılmasını sağlayacak objektif bir sistem
kurulmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
(4) (Ek:RG-9/1/2020-31003)(1) Bankaların
bir takvim yılı içerisinde bir değerleme kuruluşuna yaptırmış olduğu değerleme
raporlarının, toplam yaptırmış olduğu değerleme raporlarına oranı, Türkiye’nin
tüm coğrafi bölgelerinde şubeleşerek kadrolu personel istihdam eden değerleme
kuruluşları için yüzde on beşi, diğer değerleme kuruluşları için yüzde beşi
geçemez. Bir önceki takvim yılında yaptırmış olduğu değerleme raporu sayısı
binden az olan bankalar için bu oranlar yüzde otuz beş ve yüzde yirmi beş olarak
uygulanır. Kurul bu oranları değiştirmeye ve değerleme kuruluşlarına gerekli
görülen yerlerde şube açma zorunluluğu getirmeye yetkilidir.
(5) Bankalar, değerleme kuruluşları
tarafından belirlenen değere ilişkin herhangi bir koşul koyamaz, tespit edilen
değeri banka onayına tabi tutamaz ve değerleme kuruluşuna bağımsızlığı
zedeleyici herhangi bir teklif ve telkinde bulunamaz.
(6) Kurum, bu madde hükümlerine aykırı
uygulamaların tespiti halinde, idari yaptırımlar saklı olmak üzere, bankanın
yaptırmış olduğu değerlemelerin kısmen veya tamamen bankanın sözleşme
imzaladığı veya Kurum tarafından belirlenecek yetkili değerleme kuruluşlarına
bedeli ilgili banka tarafından karşılanmak suretiyle yeniden yaptırılmasına
karar vermeye yetkilidir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Değerleme Kuruluşunun
Yetkilendirilmesi
Yetkilendirilecek değerleme
kuruluşlarında aranacak şartlar
MADDE 9 – (1) 4 üncü
maddenin ikinci fıkrası kapsamında “gayrimenkullerin, gayrimenkul projelerinin
veya bir gayrimenkule bağlı hak ve faydaların değerlemesi” hizmeti verme
konusunda yetkilendirilecek değerleme kuruluşlarının;
a) SPK tarafından sermaye piyasasında
değerleme hizmeti verme konusunda yetkilendirilmiş ve Birliğe üye olması,
b) Bankalara değerleme hizmetini
verebilecek yönetim yapısına yeterli sayı ve nitelikte değerleme uzmanı
kadrosuna, gerekli teknik donanım ile belge ve kayıt düzenine sahip olması,
c) Yurt içinde ya da yurt dışında
değerleme yapma yetkilerinin iptal edilmemiş olması,
ç) Değerleme faaliyeti sırasında
bağımsızlığın ortadan kalkması durumunda kuruluşun bankaya verilen değerleme
hizmetinden çekileceğini taahhüt etmiş olması,
d) Nitelikli pay sahipleri ile sorumlu
değerleme uzmanlarının;
1) Başka bir değerleme, bağımsız denetim
veya derecelendirme kuruluşunda ortaklığının bulunmaması, yönetici, değerleme
uzmanı, bağımsız denetçi ya da derecelendirme uzmanı sıfatı ile görev
yapmaması,
2) Kanunun 8 inci maddesinin birinci
fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen nitelikleri haiz olması,
3) Yurt içinde veya yurt dışında bağımsız
denetim, değerleme veya derecelendirme yapma yetkisi iptal edilmiş kuruluşlarda
yetki iptaline neden olan faaliyetlerde sorumluluklarının tespit edilmemiş
olması,
4) Değerleme konusu ile menfaat
çatışması yaratacak ticari faaliyette bulunmaması,
zorunludur.
(2) Yetkilendirilecek değerleme
kuruluşunun veya nitelikli pay sahiplerinin tüzel kişi ortaklarının bulunması
halinde de bu kapsamdaki ortaklarının ortaklık yapısının şeffaf ve açık olması
şarttır.
Yetki başvurusunda gerekli bilgi ve
belgeler
MADDE 10 – (1) 4 üncü
maddenin ikinci fıkrası kapsamında “gayrimenkullerin, gayrimenkul projelerinin
veya bir gayrimenkule bağlı hak ve faydaların değerlemesi” hizmeti verme
konusunda yetkilendirilmek isteyen kuruluşlar, aşağıda belirtilen bilgi ve
belgelerin eklendiği bir üst yazı ile Kuruma başvururlar:
a) Kuruma yapılan başvuru tarihi
itibarıyla SPK tarafından sermaye piyasalarında değerleme hizmeti vermek üzere
yetkilendirildiğini ve Birlik üyesi olduğunu gösteren belgeler.
b) EK-1’de yer alan örneğe uygun olarak
doldurulmuş bilgi formu.
c) Esas sözleşmesinin kuruluşu temsile
yetkili kişilerce imzalanmış son hali.
ç) 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk
Ticaret Kanunu ve 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları
Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname çerçevesinde
bağımsız denetimden geçmiş en son finansal tabloları.
d) Yurt dışında bir değerleme kuruluşu
ile hukuki bağlantısının bulunması durumunda, ilgili yurt dışı kuruluş ile
yapılan sözleşmelerin yurt dışındaki kuruluş yetkililerince tasdik edilmiş
kopyası.
e) 5 inci ve 6 ncı maddede belirtilen
bağımsızlığı ortadan kaldıran hallerin ortaya çıkması durumunda bankaya verilen
değerleme hizmetinden çekileceğine ilişkin EK-2’de yer alan örneğe uygun olarak
düzenlenmiş ve kuruluşu temsile yetkili kişilerce imzalanmış beyan.
f) Verilen hizmetlerden doğabilecek
zararları karşılamak amacıyla mesleki sorumluluk sigortası yaptıracaklarına
ilişkin EK-3’te yer alan örneğe uygun olarak düzenlenecek yazılı beyan.
g) Kuruluşun yurt içinde ya da yurt
dışında değerleme yapma yetkisinin iptal edilmemiş olduğuna dair EK-4’te yer
alan örneğe göre düzenlenecek yazılı beyan.
ğ) Nitelikli pay sahipleri ile sorumlu
değerleme uzmanlarının;
1) Mesleki tecrübelerini ve aldıkları
eğitimlerini içeren EK-5’te yer alan örneğe uygun olarak düzenlenecek ayrıntılı
öz geçmişleri ile 25/4/2006 tarihli ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu
kapsamında oluşturulan sistemler vasıtasıyla kimlik ve adres bilgilerine
elektronik ortamda ulaşılabilenler hariç, yabancı uyruklu kişiler için kimlik
belgesi veya pasaportlarının noter onaylı örnekleri ve ikametgah belgeleri,
2) Başka bir değerleme, bağımsız denetim
veya derecelendirme kuruluşunda ortaklığının bulunmadığına ve bulunmayacağına,
yönetim kurulu başkanı ve üyesi, yönetici, değerleme uzmanı, derecelendirme
uzmanı ya da bağımsız denetçi olarak görev yapılmadığına ve yapılmayacağına,
yurt içinde veya yurt dışında bağımsız denetim, değerleme veya derecelendirme
yapma yetkisi iptal edilmiş kuruluşlarda yetki iptaline neden olan
faaliyetlerde sorumluluklarının tespit edilmemiş olduğuna ve Kanunun 8 inci
maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen nitelikleri haiz olduğuna
dair EK-6’da yer alan örneğe uygun olarak düzenlenecek yazılı beyanları,
3) Değerleme konusu ile menfaat
çatışması yaratacak ticari faaliyette bulunmayacaklarına dair EK-7’de yer alan
örneğe uygun olarak düzenlenecek yazılı beyanları,
4) 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra
ve İflas Kanunu hükümlerine göre müflis olmadıklarına ve konkordato ilan
etmediklerine ilişkin EK-8’de yer alan örneğe uygun olarak düzenlenecek ve
noter huzurunda imza edecekleri beyannameleri,
5) Kanunun 71 inci maddesi uygulanan
bankalarda veya Kanunun yürürlüğe girmesinden önce TMSF’ye devredilmiş
bankalarda ya da tasfiyeye tâbi tutulan bankerler ile iradî tasfiye haricinde
tasfiyeye tâbi tutulan finansal kuruluşlarda, faaliyet izni kaldırılan kalkınma
ve yatırım bankalarında, ortaklarının temettü hariç ortaklık hakları ile
yönetim ve denetimi TMSF’ye intikal eden veya bankacılık yapma ve mevduat veya
katılım fonu kabul etme izin ve yetkileri kaldırılan kredi kuruluşlarında,
TMSF’ye intikalinden veya bankacılık yapma ve mevduat veya katılım fonu kabul
etme izin ve yetkileri kaldırılmadan önce nitelikli paya sahip olunmadığına
veya kontrolün elinde bulundurulmadığına ilişkin TMSF’nin internet sitesinden
yapılacak sorgulama sonuçlarını içeren imzalı beyan.
(2) Yetkilendirilecek değerleme
kuruluşunun varsa tüzel kişi ortaklarının ortaklık yapılarını gösteren belgeler
Kuruma gönderilir.
(3) Kurum, başvuruların
değerlendirilmesi sırasında gerekli görülen durumlarda, ilave bilgi ve belge
istemeye yetkilidir.
(4) Yabancı uyruklu gerçek ve tüzel
kişilerden istenilen belgelerin bu kişilerin yerleşik olduğu ülkede kayıtların
tutulduğu bir merci ya da sistem olmaması nedeniyle temin edilememesi
durumunda, bu durumun ilgili ülkenin yetkili mercilerinden alınacak bir belge
ile Kuruma tevsik edilmesi zorunludur.
(5) Bu Yönetmelikte yer alan
başvurularla ilgili olarak yurt dışından temin edilecek belgelerin ilgili
ülkenin yetkili makamlarınca ve Türkiye’nin o ülkedeki Konsolosluğunca veya
Lahey Devletler Özel Hukuku Konferansı çerçevesinde hazırlanan Yabancı Resmi
Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre
onaylanmış olması ve başvuruya belgelerin noter onaylı tercümelerinin de
eklenmesi şarttır.
Değerleme yapma yetkisinin verilmesi
MADDE 11 – (1) Bilgi ve
belgeleri tam olarak Kuruma gönderilen şirketlerin başvuruları değerleme
konusuna ilişkin yeterlilikleri dikkate alınarak Kurumca değerlendirilir.
(2) Bilgi ve belgeler üzerinden yapılan
değerlendirmeyi müteakip, Kurumun ilgili meslek personeli tarafından değerleme
kuruluşu nezdinde yönetim yapısı, personeli, teknik donanımı ve belge ve kayıt düzeni
bakımından inceleme yapılır.
(3) Kurulca uygun görülen değerleme
kuruluşları 4 üncü maddenin ikinci fıkrası kapsamında “gayrimenkullerin,
gayrimenkul projelerinin veya bir gayrimenkule bağlı hak ve faydaların
değerlemesi” hizmeti verme konusunda yetkilendirilir. Yetkilendirilen değerleme
kuruluşları Kurumun internet sayfasında kamuoyuna duyurulur ve ortaklık
yapıları ile değerleme kadrosu Birliğe bildirilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Değerleme Hizmetinin
Alınması, Sözleşme ve Değerleme Raporu
Değerleme hizmetinin alınması
MADDE 12 – (1) Banka
tarafından 4 üncü madde kapsamında değerleme yaptırılabilmesi için, ilgili
birim yöneticisi veya bağlı olduğu genel müdür yardımcısı tarafından, değerleme
kuruluşunun banka ile ilişkilerinde 5 inci ve 6 ncı maddelerde belirlenen
şekilde bağımsızlığı ortadan kaldıran hallerin bulunup bulunmadığını
değerlendiren bir rapor düzenlenerek denetim komitesi ile banka yönetim
kuruluna sunulur.
(2) Raporun değerlendirilmesi
neticesinde, banka yönetim kurulunca uygun görülmesi halinde değerleme kuruluşu
ile asgari olarak 13 üncü maddede belirlenen unsurları içeren bir yazılı
sözleşme düzenlenir.
(3) Sözleşmede Kanun, ilgili mevzuat ve
bu Yönetmelik hükümlerine aykırı bir hususun tespit edilmesi halinde, Kurum
ilgili banka ve değerleme kuruluşundan sözleşmenin tadilini istemeye
yetkilidir.
(4) Kurum bankaların bilanço içi veya
bilanço dışı hesaplarda izledikleri varlık veya yükümlülükler için,
belirlenecek bilanço dönemleri itibarıyla değerleme yaptırılmasını bankalardan
isteyebilir.
(5) Değerleme kuruluşu ya da banka
tarafından imzalanan sözleşme hükümlerinde değişiklik yapılmak istendiğinde,
değerleme kuruluşu ile bankanın yeni şartlar üzerinde mutabakat sağlaması
gerekir.
(6) Yetkili değerleme kuruluşları,
bankalara verecekleri değerleme hizmeti ile ilgili olarak, sözleşmeli değerleme
uzmanlarına değerleme raporu hazırlattırabilir.
(7) (Ek:RG-12/8/2017- 30152) Kanun
ve ilgili mevzuatın gerektirdiği hallere ilişkin konut değerlemeleri, Değerleme
Tebliğinde öngörülen usul ve esaslara uygun olarak konut değerleme uzmanları
ile sözleşmeli konut değerleme uzmanlarınca da yerine getirilebilir. Buna göre,
bu Yönetmeliğin değerleme uzman ve yardımcılarına ilişkin hükümleri konut
değerleme uzman ve yardımcıları hakkında, sözleşmeli değerleme uzmanlarına
ilişkin hükümleri ise sözleşmeli konut değerleme uzmanları hakkında kıyasen
uygulanır.
Sözleşmenin unsurları
MADDE 13 – (1) İmzalanacak
sözleşmelerde asgari olarak aşağıdaki hususlara ilişkin hükümlerin yer alması
zorunludur:
a) Tarafların unvanları ve merkez
adresleri.
b) Değerleme hizmetinin konusu, kapsamı,
amacı ve süresi, alınan hizmet karşılığı ödenecek ücret ile tarafların
sorumlulukları ve yükümlülükleri.
c) Değerleme hizmetlerinden
kaynaklanabilecek zararların karşılanması amacıyla mesleki sorumluluk sigortası
yaptırılacağına ilişkin taahhüt.
(2) Bankaya değerleme hizmetini verecek
kişilerin ad, soyad ve unvanlarına sözleşme ekinde liste halinde yer verilir.
Bunlarda değişiklik olması durumunda sözleşme eki liste güncellenerek bankaya
bildirilir.
(3) (Ek:RG-9/1/2020-31003) Değerleme
raporu tarihinden sonra pazar koşullarına bağlı olarak piyasadaki değerlerin
değişmesi halinde, bu durumdan değerleme kuruluşları sorumlu tutulamaz ve
sözleşmeye bu kapsamda hüküm konulamaz.
Değerleme raporu
MADDE 14 – (1) (Değişik:RG-12/8/2017-
30152) Değerleme raporu, değerleme işleminin sonuçlarına ilişkin
olarak hazırlanan yazılı metindir. Değerleme raporu yetkili değerleme
kuruluşunun değerleme faaliyetlerini bizzat yürüten ve bu kapsamda yerinde
inceleme ve araştırmaları yapan değerleme uzmanları ve değerleme uzmanları
gözetiminde uzman yardımcıları tarafından hazırlanır ve
imzalanır. Sözleşmeli değerleme uzmanlarına hazırlatılan değerleme
raporları dâhil olmak üzere, yetkili değerleme kuruluşlarınca bankaların
talebiyle hazırlanan değerleme raporlarının her birinin ayrıca bir sorumlu
değerleme uzmanı, kalkınma ve yatırım bankalarında ilgili genel müdür
yardımcısı ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşların nitelikli paya sahip
olduğu ya da kontrol ettiği değerleme kuruluşlarında yönetim kurulunca
belirlenecek yetkili kişi tarafından imzalanarak bankaya sunulması
zorunludur. Değerleme raporları 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı
Elektronik İmza Kanunu kapsamında edinilen güvenli elektronik imza ile imzalanabilir.
(2) Değerleme kuruluşu, değerleme
raporunun bir nüshasını en az on yıl süreyle kendi bünyesinde saklamak
zorundadır. Değerleme raporlarının arşivlenen nüshalarının sıhhatlerinden
şüpheye mahal verilmeyecek şekilde istenildiğinde yetkili kişilere teslim edilmesine
yönelik gerekli tedbirlerin alınması ve buna ilişkin sorumluluğun değerleme
kuruluşlarında olması kaydıyla, değerleme kuruluşlarının evrak, belge, doküman,
dosya ve kayıtlarının her türlü önlemin alındığı arşiv deposunda bu iş için
geliştirilmiş özel bir yazılım ile her türlü olumsuzluğa karşı koruma ve arşiv
hizmeti verme amacıyla imzalanmış sözleşme kapsamında arşiv kuruluşları
bünyesinde fiziksel olarak veya 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu kapsamında
edinilen güvenli elektronik imza ile imzalanmış şekilde muhafaza edilmesi
mümkündür.
(3) Değerleme raporu ilgisine göre
asgari olarak aşağıda belirtilen unsurları içerecek şekilde düzenlenir:
a) Rapor bilgileri;
1) Raporun tarihi ve sayısı,
2) Değerlemeyi yapan değerleme uzmanı
veya uzmanlarının ad ve soyadları, imzaları ve lisans numaraları,
3) Değerleme raporunu imzalamaya yetkili
sorumlu değerleme uzmanının adı ve soyadı, imzası ve lisans numarası,
4) Değerleme tarihi,
5) Dayanak sözleşmenin tarihi,
b) Değerleme kuruluşunu ve bankayı
tanıtıcı bilgiler;
1) Değerleme kuruluşu ve bankanın unvanı
ve adresi,
2) Bankanın değerlemeye ilişkin
talebinin kapsamı ve varsa getirilen sınırlamalar,
c) Değerleme faaliyetine ilişkin
bilgiler,
ç) Değerlemesi yapılan varlık, hak,
yükümlülük ya da işleme ilişkin bilgiler ile değerlemeyi oluşturmak için
kullanılan çalışmanın kapsamına ilişkin analizler,
d) Değerleme faaliyeti sonrası ulaşılan
nihai değerin bağlı olduğu tüm varsayımlar ve sınırlayıcı koşullar belirtilerek
analiz sonuçlarının değerlendirilmesi,
e) Sonuç;
1) Raporu imzalamaya yetkili kişinin
sonuç cümlesi,
2) Nihai değer takdiri,
f) Nihai değerin takdirinde, gerçeğe
uygun değer esas alınarak Türk Lirası üzerinden nihai değer takdiri yapılır.
Gayrimenkul projelerinin değerlemesinde projenin değerleme tarihi itibarıyla
bitirilmiş olması varsayımı ile Türk Lirası üzerinden ve ayrıca değerleme
tarihi itibarıyla tamamlanmış kısmının arsa değeri dahil Türk Lirası üzerinden
değer takdir edilir.
g) Rapor ekleri;
1) Değerleme konusu gayrimenkule ilişkin
fotoğraf, grafik, tapu örneği ve benzeri bilgi ve belgeler,
2) (Değişik:RG-12/8/2017- 30152) Değerleme
konusu gayrimenkule ilişkin olarak aynı kuruluş tarafından son üç yıl içinde
değerleme raporu düzenlenmiş olması halinde rapor tarih ve sayısını, raporda
imzası bulunan uzmanların adı ve soyadını, varsa nihai değer takdirinin bağlı
olduğu varsayımlar ile sınırlayıcı koşulları ve nihai değeri içeren özet bilgi.
(4) Değerleme raporunda, değerleme
kuruluşunun yazılı onayı olmaksızın raporun tamamen veya kısmen yayımlanmasını,
raporun veya raporda yer alan değerleme rakamlarının ya da değerleme
faaliyetinde bulunan personelin adlarının veya mesleki niteliklerinin referans
verilmesini yasaklayan bir maddeye yer verilir.
(5) Bankalar değerleme kuruluşlarına
yaptırdıkları değerleme çalışmalarının niteliklerine göre, üçüncü fıkrada yer
alan hususlar ile uluslararası değerleme standartlarına uygun olmak kaydıyla,
kendi düzenledikleri formatta rapor hazırlatma yetkisine sahiptir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Mesleki Sorumluluk
Sigortası, Gözetim ve Denetim,
Bildirimler ve Takip
Yükümlülüğü, Yetki İptali
Mesleki sorumluluk sigortası
MADDE 15 – (1) (Değişik:RG-9/1/2020-31003) Değerleme
kuruluşları, bu Yönetmelik kapsamındaki değerleme faaliyetlerinden doğabilecek
zararların tazmini amacıyla, genel şartları Hazine ve Maliye Bakanlığınca
belirlenen mesleki sorumluluk sigortası yaptırır.
(2) Mesleki sorumluluk sigortası
yaptırılacak sigorta şirketi, değerleme kuruluşunun ya da değerleme kuruluşu
ile hukuki bağlantısı bulunan yurt içindeki veya yurt dışındaki değerleme
kuruluşunun nitelikli paya sahip olduğu ortaklığı olamaz.
(3) Değerleme hizmeti alan banka
tarafından, değerleme hizmeti sözleşmesinde veya diğer herhangi bir şekilde,
mesleki sorumluluk sigortasının bankanın doğrudan veya dolaylı olarak nitelikli
pay sahibi olduğu ya da dahil olduğu risk grubu bünyesinde yer alan bir sigorta
şirketi tarafından yapılması zorunlu tutulamaz, bu yönde teşvik ve telkinde
bulunulamaz ve değerleme kuruluşlarınca sunulan değerleme hizmetini etkileyecek
şekilde sözleşme ücreti pazarlık konusu edilemez.
Gözetim ve denetim
MADDE 16 – (1) Kurum,
bankaya verilen değerleme hizmetine ilişkin olarak değerleme kuruluşlarından,
Kanun ve bu Yönetmelik hükümleri ile ilgili göreceği bütün bilgileri gizli dahi
olsa istemeye, tüm defter, kayıt ve belgelerini incelemeye yetkilidir.
Değerleme kuruluşları istenilen bilgileri vermekle, defter, kayıt ve belgeleri
incelemeye hazır bulundurmakla, tüm bilgi işlem sistemini denetim amaçlarına
uygun olarak Kuruma açmak, verilerin güvenliğini sağlamakla ve muhafaza etmek
zorunda oldukları her türlü defter, belge ve karneler ile nezdlerinde tutulan
bilgilere ilişkin mikrofiş, mikrofilm, manyetik teyp, disket ve benzeri
ortamlardaki kayıtlarını ve bu kayıtlara erişim veya kayıtları okunabilir hale
getirmek için gerekli tüm sistem ve şifrelerini inceleme için ibraz etmek ve
işletmekle yükümlüdür.
(2) Kurum, gerekli gördüğü durumlarda,
yetkili değerleme kuruluşlarının yetkilendirmeye ilişkin koşulları idame
ettirip ettirmediklerine yönelik olarak değerleme kuruluşları nezdinde inceleme
yapar.
Bildirimler ve takip yükümlülüğü
MADDE 17 – (1) (Değişik:RG-9/1/2020-31003) Yetkili
değerleme kuruluşunun kontrolünün edinilmesi veya el değiştirmesi sonucunu
doğuran pay edinim ve devir işlemlerinin gerçekleştirilmesinden önce, durum, 10
uncu maddenin birinci fıkrasının (ğ) bendinde belirtilen belgeler ile birlikte
Kuruma bildirilir. 10 uncu madde çerçevesinde Kuruma iletilmesi gereken bilgi
ve belgelerin tamamlanmasını takiben Kurumca yapılacak değerlendirme
neticesinde, otuz gün içerisinde olumsuz görüş bildirilmemesi halinde işlemler
tekemmül ettirilir.
(2) Yetkili değerleme kuruluşları,
yönetim kurulu başkan ve üyeleri tarafından imzalanan ve bir örneği EK-1’de yer
alan bilgi formunu hazırlayarak her hesap dönemini takip eden 1 ay içinde
Kuruma gönderirler.
(3) Yetkili değerleme kuruluşlarının
sorumlu değerleme uzmanları, değerleme uzman ve yardımcıları ile sözleşmeli
olarak gayrimenkul değerleme raporu hazırlattıracakları sözleşmeli değerleme uzmanlarının
Değerleme Tebliğinde belirtilen nitelikleri taşıdığını gösteren belgelerin
temini, muhafazası ve bu kişilerin 3 üncü maddenin birinci fıkrasının (ç) bendi
ile 5, 6 ve 7 nci maddelerinde öngörülen hükümler karşısındaki durumlarının
kuruluş bünyesinde takibi ve belgelerin muhafazası değerleme kuruluşunun
sorumluluğundadır.
(4) Birlik, Kurumca yetkilendirildiği
kendisine bildirilen üye kuruluşların ortaklık yapısı ve değerleme kadroları
ile üye değerleme uzmanlarına yönelik değerleme kayıt sistemini talep edilmesi
halinde Kurum erişimine açmak ve üyelere ilişkin cezai işlemleri gecikmeksizin
Kuruma bildirmekle yükümlüdür.
(5) Sözleşmenin, süresi sona ermeden
feshi durumunda, ilgili banka ve değerleme kuruluşunca Kuruma gerekçeli olarak
bilgi verilir.
(6) Yetkili kuruluşlarca bu madde
uyarınca yapılacak bildirimlerin hazırlanması, Kuruma gönderilmesi ve gerçeğe
uygun beyan edilmesinin sağlanması yetkili değerleme kuruluşunun yönetim
kurulunun sorumluluğundadır.
(7) Kurum bu madde uyarınca yapılacak bildirimler
ile 10 uncu madde kapsamında yapılacak yazışmaların bir kısmının veya tamamının
elektronik ortamda yapılmasını istemeye yetkilidir.
(8) Yetkili değerleme kuruluşları
internet sitelerinde kuruluş ana sözleşmesi, ortaklık yapısı, değerleme uzmanı kadrosu
ve iletişim bilgilerinin güncel haline yer verir.
Yetkinin iptali ya da geçici olarak
kaldırılması
MADDE 18 – (1) Aşağıdaki
hallerin bir veya birkaçının tespit edilmesi halinde değerleme şirketinin
yetkisi iptal edilir. Aykırılığa konu işlemin niteliği, haklı ve mücbir
sebeplerden kaynaklanıp kaynaklanmadığı, yetki iptalini gerektirecek derecede
kusur ya da ihlal bulunup bulunmadığı hususlarının da değerlendirilmesi
suretiyle Kurul, değerleme kuruluşunun yetkisini geçici olarak kaldırabilir.
a) 6 ncı madde uyarınca bağımsızlığı
ortadan kaldıran haller mevcut olduğu halde değerleme kuruluşunun bankaya
değerleme hizmeti vermeye devam ettiğinin tespit edilmesi.
b) Değerleme raporunun yetkili kişi
dışında bir kişi tarafından imzalanması.
c) Kendilerinden alınan beyanların
gerçeğe aykırı olduğunun tespit edilmesi de dahil olmak üzere yetkili değerleme
kuruluşunun nitelikli pay sahiplerinin ya da değerleme kuruluşunun 9 uncu
maddede belirtilen yetkilendirme koşullarını kaybetmesi.
ç) 19 uncu maddede düzenlenen sırların
saklanması yükümlülüğüne uyulmaması.
d) Sermaye piyasası mevzuatı
çerçevesinde değerleme kuruluşunun değerleme yapma yetkisinin iptal edilmiş
olması.
e) Bu Yönetmelik kapsamında halen devam
eden değerleme sözleşmesinin bulunmaması koşuluyla yetkili değerleme kuruluşu
tarafından yetki iptalinin talep edilmesi.
f) Yetkinin birbirini takip eden üç
hesap dönemi içerisinde birden fazla geçici olarak kaldırılması.
(2) Birbirini takip eden üç hesap dönemi
boyunca bankalar ile sözleşme imzalamayan veya sözleşme mevcut olmakla birlikte
sözleşme kapsamında bankalara ya da sözleşmeli olarak yetkili değerleme
kuruluşlarına değerleme hizmeti vermeyen şirketin yetkisi bir yıl süre ile
geçici olarak dondurulur. Bu süre zarfında da sözleşme düzenlemeyen şirketin
yetkisi iptal edilir.
(3) Kurul, değerleme kuruluşunun
bankalara değerleme hizmeti verme yetkisini;
a) Kurum tarafından uyarı konusu yapılan
hususları tekrar etmesi ya da bir hesap dönemi içerisinde birden fazla yerine
getirmemesi,
b) Sermaye piyasası mevzuatı
çerçevesinde değerleme kuruluşunun değerleme yapma yetkisinin geçici olarak
iptal edilmiş olması,
c) Değerleme kuruluşunca, değerleme
faaliyetlerinin 7 nci maddenin gerektirdiği mesleki özen ve titizliğe riayet
edilmeksizin yürütüldüğünün tespit edilmesi,
ç) Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ve bu
Yönetmeliğin 15 inci maddesinde belirtilen mesleki sorumluluk sigortasının
yaptırılmaması,
durumunda altı aydan fazla olmamak üzere
geçici olarak kaldırabilir.
(4) Kurul, yetkili değerleme kuruluşunun
ortaklarının, yöneticilerinin ve değerleme uzmanlarının verdikleri beyanların
gerçeğe aykırı olması ya da yetki iptaline yol açan işlemlerde
sorumluluklarının bulunduğunun tespit edilmesi halinde bu kişilerin, bu
Yönetmelik kapsamında yetkilendirilen değerleme kuruluşlarında çalışmalarını
yasaklamaya yetkilidir.
(5) Birinci ve ikinci fıkra hükümleri
saklı kalmak kaydıyla, değerleme kuruluşunun yurt içinde veya yurt dışında
değerleme yapma yetkilerinin başka bir kurum/kuruluş tarafından iptal edilmiş
olması durumunda, bu husus Kurul tarafından ayrıca değerlendirilir.
(6) Yurt içinde ya da yurt dışında
değerleme yapma yetkisinin iptal edilmesine sebep olan hususların giderilmiş ve
yetkisinin iade edilmiş olması halinde, bu Yönetmelik kapsamında yeniden
yetkilendirilmek üzere talepte bulunan değerleme kuruluşunun durumu Kurul
tarafından değerlendirilir.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler
Sırların saklanması
MADDE 19 – (1) Değerleme
kuruluşunun ortakları, yöneticileri, değerleme uzmanları ve yardımcıları 4 üncü
maddede belirtilen değerleme faaliyetleri sırasında öğrendikleri, bu Yönetmelik
uyarınca kamuoyuna açıklanması zorunlu olan bilgiler hariç olmak üzere,
bankalara ait sırları ve yapacakları değerleme sözleşmelerinde
kararlaştırılacak sır kapsamındaki bilgileri açıklayamaz, kendilerinin veya
üçüncü kişilerin menfaatlerine kullanamazlar. Değerleme kuruluşları sır
niteliğindeki bilgilerin korunmasına yönelik her türlü tedbiri almakla
yükümlüdür.
(2) Bankalar, 7/11/2013 tarihli ve 6502
sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve buna ilişkin mevzuat hükümleri
çerçevesinde değerleme raporunun müşterileriyle paylaşılması gereken
durumlarda, raporu düzenleyen değerleme kuruluşu ile uzmanlarına ait sırların
ve kişisel bilgilerin korunmasına yönelik olarak gerekli tedbirleri alır.
(3) Değerleme kuruluşları, birinci fıkra
kapsamındaki bilgileri sadece bu Yönetmelik kapsamındaki değerleme
faaliyetlerinde kullanabilir.
(4) Değerleme kuruluşunun ortakları,
yöneticileri, değerleme uzmanları ve yardımcıları bankaya verilen değerleme
hizmetine ilişkin ya da gelecekteki muhtemel uygulamaları hakkında, değerleme
sözleşmesi imzaladıkları banka hariç, kamuoyuna açıklamada bulunamaz.
Birden fazla değerleme raporu
düzenlenmesini gerektiren haller
MADDE 20 – (Başlığı ile Birlikte
Değişik:RG-9/1/2020-31003)
(1) 4 üncü madde kapsamında değerleme
hizmeti alınan konuya ilişkin yapılan değer takdirinin banka tarafından gerçeğe
uygun bulunmaması durumunda 30 gün içerisinde bu Yönetmelikte öngörülen usul ve
esaslar çerçevesinde başka bir değerleme kuruluşuna değerleme yaptırılabilir.
Aynı konuya ilişkin yeni değerin ilk değerin asgari yüzde yirmisi oranında
farklı olması durumunda üçüncü bir değerleme yaptırılır. Yapılan ikinci
değerleme raporu neticesinde söz konusu oran içinde kalan değerleme
raporlarındaki değerlerin aritmetik ortalaması, üçüncü değerleme raporunun
hazırlanmasının gerektiği durumda da değerleme raporlarından birbirine en yakın
olan iki değerin aritmetik ortalaması esas alınır.
(2) Beş milyon TL üzerinde değere sahip
gayrimenkuller için 30 gün içerisinde farklı değerleme kuruluşlarına iki adet
değerleme raporu yaptırılır. Aynı konuya ilişkin iki rapordaki değer farkının
yüzde ondan az olması durumunda, bu iki rapordaki değerlerin aritmetik
ortalaması, farkın yüzde ondan fazla olması durumunda ise ilk iki değerleme
kuruluşu dışındaki üçüncü bir değerleme kuruluşuna değerleme yaptırılarak
birbirine en yakın olan iki değerin aritmetik ortalaması esas alınır.
(3) Kurul, bu maddede belirlenen tutar
ve oranları değiştirmeye yetkilidir.
Diğer değerlemeler
MADDE 21 – (1) (Değişik:RG-9/1/2020-31003) Bankalar
tarafından 4 üncü maddenin birinci fıkrası uyarınca yaptırılması gereken ve
gayrimenkul, gayrimenkul projeleri veya bir gayrimenkule bağlı hak ve
faydaların değerlemesi dışında kalan değerleme faaliyetlerinde; 4, 5, 6, 7 nci
maddeleri, 8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (c), (ç) ve (d)
bentleri ile ikinci, üçüncü, beşinci ve altıncı fıkraları, 12 nci maddenin
birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkraları, 13 üncü maddenin
birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri ile üçüncü fıkrası, 14 üncü maddenin
ikinci ve dördüncü fıkraları ile 19 uncu madde hükümleri uygulanır.
(2) Kanunun geçici 3 üncü maddesi
uyarınca faaliyet gösterdikleri alanlara ilişkin Kuruma beyanda bulunmuş olan
ya da Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (v) bendi uyarınca Kurulca
yetkilendirilen kalkınma ve yatırım bankaları, bu maddenin birinci fıkrası ve 4
üncü madde çerçevesinde değerleme yapabilir.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 22 – (1) 1/11/2006
tarihli ve 26333 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankalara Değerleme Hizmeti
Verecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik
yürürlükten kaldırılmıştır.
İntibak süresi
GEÇİCİ MADDE 1 – (Değişik:RG-12/8/2017-
30152)
(1) Bu Yönetmeliğin yayımı
tarihinden önce Kurulca yetkilendirilmiş değerleme kuruluşları durumlarını 3
üncü maddenin birinci fıkrasının (d) bendi ile 9 uncu maddenin birinci
fıkrasının (a) bendi hükümlerine, bankalar durumlarını 8 inci maddenin birinci
fıkrasının (a), (c) ve (ç) bentleri hükümlerine Kurul tarafından belirlenecek
süre zarfında uygun hale getirmek zorundadır.
İntibak
GEÇİCİ MADDE 2 – (Ek:RG-9/1/2020-31003)
(1) Bankalar en geç 1 ay içerisinde
durumlarını bu maddeyi ihdas eden Yönetmeliğe uygun hale getirmek
zorundadırlar.
Yürürlük
MADDE 23 – (1) Bu
Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 24 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı
yürütür.
__________________
(1) 9/1/2020 tarihli ve 31003 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan değişiklik ile Yönetmeliğin 8 inci maddesine ikinci
fıkrasından sonra gelmek üzere üçüncü ve dördüncü fıkralar eklenmiş ve diğer
fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.
